'Na przełomie października i listopada 1918 r. wobec rozpadu monarchii austro-węgierskiej i zapowiedzi bliskiej klęski Niemiec Polacy coraz wyraźniej odczuwali, że odbudowa niepodległego państwa polskiego jest bliska. Zaistniała sytuacja międzynarodowa była dla Polski wyjątkowo korzystna. Cztery lata wcześniej w chwili wybuchu I wojny światowej Polacy mogli jedynie pomarzyć o tym, że w momencie jej zakończenia wszystkie trzy państwa zaborcze będą właściwie bezsilne.

Ówczesne położenie Polski tak przedstawiał prof. Roman Wapiński: „W tym wszystkim, co się wydarzyło w latach 1914-1918, było coś, co w odbiorze współczesnych mogło mieć charakter mistyczny. Wybuch powszechnej wojny, z której wyłoniła się Polska to spełnienie wezwania Adama Mickiewicza – o wojnę ludów prosimy Cię, Panie. Wcześniej o starciu między zaborcami marzył Adam Czartoryski. Mimo że wyczekiwano starcia, wszystkich zaskoczył bieg wypadków. Niewielu przewidziało sam wybuch wojny, powszechnie wierzono, że wszystko rozejdzie się <<po kościach>>. (...) Jednak ostateczny scenariusz – klęska mocarstw centralnych na zachodzie, bezowocne zwycięstwo na wschodzie, podwójna rewolucja w Rosji i do tego rewolucja w Niemczech – był absolutnym zaskoczeniem”.

Szansy danej przez historię Polacy nie zmarnowali i aktywnie przystąpili do przejmowania władzy na ziemiach polskich okupowanych przez państwa centralne.


11 listopada 1918 r. Rada Regencyjna przekazała naczelne dowództwo wojsk polskich Józefowi Piłsudskiemu, który stał się rzeczywistym przywódcą tworzącego się państwa polskiego.'

Jak rzekł Jan Paweł II:

"Potrzeba nieustannej odnowy umysłów i serc, aby przepełniała je miłość i sprawiedliwość, uczciwość i ofiarność, szacunek dla innych i troska o dobro wspólne, szczególnie o to dobro, jakim jest wolna Ojczyzna."

Czy potrafimy docenić skarb wolności?